Η περιοχή της οροσειράς Ροδόπης με τα πλούσια νερά και τις εκτεταμένες μεσαίες υψομετρικές ζώνες ευνοεί την ανάπτυξη μεγάλης ποικιλίας ειδών αμφιβίων και ερπετών.
Στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης εντοπίζονται πολλά είδη αμφιβίων, ουροδηλή και άνουρα. Αυτό οφείλεται στην έντονη παρουσία του υδάτινου στοιχείου και την μικρή ένταση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Τα σημαντικότερα ενδιαιτήματα για τα αμφίβια στην περιοχή είναι τα λιβάδια χωρίς μεγάλη κλίση που διαρρέονται από ποταμούς. Οι νερόλακκοι και οι διαπλατύνσεις των ποταμών και των ρυακιών αποτελούν τα σημαντικότερα σημεία αναπαραγωγής για τα περισσότερα είδη από αυτά.
Εντός της περιοχής του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης έχουν καταγραφεί 14 είδη αμφιβίων, δύο (2) εκ των οποίων, η μπομπίνα (Bombina variegata) και ο βαλκανικός χτενοτρίτωνας (Triturus ivanbureschi) περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Το αφθονότερο είδος στην περιοχή είναι ο βουνοβάτραχος (Rana temporaria), ενώ το είδος με την πιο ευρεία εξάπλωση είναι η σαλαμάνδρα (Salamandra salamandra). Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, ο αλπικός τρίτωνας (Ichthyosaura alpestris) που έχει καταγραφεί σε ελάχιστα σημεία εντός του ΕΠΟΡ.
Παράλληλα, η περιοχή του Εθνικού Πάρκου διαθέτει μια πλούσια και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ερπετοπανίδα. Στο γεγονός αυτό συντείνουν τόσο η εδαφική ποικιλομορφία της περιοχής όσο και το μωσαϊκό βλάστησης που επικρατεί σε αυτή.
Από τα ερπετά, ενδιαφέρον έχει η παρουσία των βορειοευρωπαϊκών ειδών, της αμμόσαυρας (Lacerta agilis) και της αλπικής οχιάς (Vipera berus) τα οποία βρίσκονται στα νοτιότερα όρια της εξάπλωσης τους στην Ευρώπη. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η πρώτη καταγραφή για την Ελλάδα εντός του Εθνικού Πάρκου, της ζωοτόκου σαύρας (Zootoca vivipara) που μέχρι πρότινως το νοτιότερο σημείο εξάπλωσης της εντοπίζοταν στην Βουλγαρία.
Άλλα σημαντικά είδη ερπετών εντός του ΕΠΟΡ είναι τα τέσσερα είδη χελώνας, οι δύο νεροχελώνες, βαλτοχελώνα (Emys orbicularis) και ποταμοχελώνα (Mauremys rivulata) και οι δύο χερσαίες χελώνες, η μεσογειακή χελώνα (Testudo hermanni) και η ελληνική χελώνα (Testudo graeca) τα οποία περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Επίσης στο ΕΠΟΡ μπορεί να συναντήσει κανείς πολλά είδη φιδιών, όπως ο λαφιάτης (Elaphe quatuorlineata), το σπιτόφιδο (Zamenis situla), κα.
Ακολουθεί ενδεικτικός πίνακας ειδών αμφιβίων και ερπετών που απαντώνται στο ΕΠΟΡ:
Πίνακας των αμφίβιων ειδών του ΕΠΟΡ και καθεστώς προστασίας |
|||||||
Α/Α |
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ |
ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ |
ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ |
IUCN Red List |
ΟΔΗΓΙΑ 92/43/ΕΟΚ |
ΣΥΜΒΑΣΗ ΒΕΡΝΗΣ |
ΠΔ 67/81 |
Ουροδηλή (CAUDATA) |
|||||||
Salamandridae |
|||||||
1 |
Lissotriton graecus Wolterstorff |
Ελληνικός Κοινός Τρίτωνας |
NE |
LC |
ΙΙΙ |
+ |
|
2 |
Lissotriton schmidtleri Raxworthy |
Ανατολικός Κοινός Τρίτωνας |
NE |
LC |
ΙΙΙ |
+ |
|
3 |
Salamandra salamandra L. |
Σαλαμάνδρα |
NE |
LC |
ΙΙΙ |
+ |
|
4 |
Ichthyosaura alpestris Laurenti |
Αλπικός τρίτωνας |
VU/EN |
LC |
ΙΙΙ |
+ |
|
5 |
Triturus ivanbureschi Arntzen & Wielstra |
Βαλκανικός Χτενοτρίτωνας |
NT |
LC |
II, IV |
II |
|
Άνουρα (ANURA) |
|||||||
Bufonidae |
|||||||
6 |
Bufo bufo L. |
Χωματόφρυνος |
LC |
LC |
III |
+ |
|
Bombinatoridae (Discoglossidae) |
|||||||
7 |
Bombina variegata L. |
Μπομπίνα |
LC |
LC |
II, IV |
II |
|
Hylidae |
|||||||
8 |
Hyla arborea L. |
Δενδροβάτραχος |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
Ranidae |
|||||||
9 |
Pelophylax ridibundus Pallas |
Λιμνοβάτραχος, Μπάκακας |
LC |
LC |
V |
III |
|
10 |
Rana dalmatina Bonaparte |
Ευκίνητος βάτραχος, Πηδοβάτραχος, |
NE |
LC |
IV |
II |
+ |
11 |
Rana graeca Boulenger |
Ελληνικός βάτραχος, Γραικοβάτραχος |
NE |
LC |
IV |
III |
+ |
12 |
Rana temporaria L. |
Βουνοβάτραχος |
VU |
LC |
V |
III |
|
Πίνακας των ειδών ερπετοπανίδας του ΕΠΟΡ και καθεστώς προστασίας |
|||||||
Α/Α |
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ |
ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ |
ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ |
IUCN Red List |
ΟΔΗΓΙΑ 92/43/ΕΟΚ |
ΣΥΜΒΑΣΗ ΒΕΡΝΗΣ |
ΠΔ 67/81 |
Χελώνες (TESTUDINATA) |
|||||||
Emydidae |
|||||||
1 |
Emys orbicularis L. |
Βαλτοχελώνα |
NT |
NT |
II, ΙV |
II |
+ |
Geoemydidae |
|||||||
2 |
Mauremys rivulata Valenciennes |
Ποταμοχελώνα |
LC |
LC |
II, IV |
II |
+ |
Testudinidae |
|||||||
3 |
Testudo graeca L. |
Ελληνική χελώνα |
LC |
VU |
II, IV |
II |
+ |
4 |
Testudo hermanni Gmelin |
Μεσογειακή χελώνα |
VU |
NT |
II, IV |
II |
+ |
Σαύρες (SAURIA) |
|||||||
Anguidae |
|||||||
5 |
Anguis fragilis L. |
Κονάκι |
LC |
LC |
III |
+ |
|
6 |
Pseudopus apodus Pallas |
Τυφλίτης |
LC |
LC |
IV |
II |
|
Lacertidae |
|||||||
7 |
Lacerta agilis L. |
Αμμόσαυρα |
LC |
LC |
IV |
II |
|
8 |
Lacerta viridis Laurenti |
Σμαραγδόσαυρα |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
9 |
Podarcis erhardii Bedriaga |
Σιλιβούτι |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
10 |
Podarcis muralis Laurenti |
Τοιχόσαυρα |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
11 |
Podarcis tauricus Pallas |
Γουστέρα του Ταύρου |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
12 |
Zootoca vivipara Lichtenstein |
Ζωοτόκος σαύρα |
LC |
||||
Scincidae |
|||||||
13 |
Ablepharus kitaibelii Bibron & Bory de Saint-Vincent |
Αβλέφαρος |
LC |
LC |
IV |
II |
|
Φίδια (OPHIDIA) |
|||||||
Colubridae |
|||||||
14 |
Coronella austriaca Laurenti |
Στεφανοφόρος |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
15 |
Dolichophis caspius Gmelin |
Αλογόφιδο |
LC |
LC |
IV |
II |
|
16 |
Elaphe quatuorlineata Lacépède |
Λαφιάτης |
LC |
NT |
II, IV |
II |
+ |
17 |
Zamenis longissimus Laurenti |
Γιατρόφιδο |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
18 |
Zamenis situla L. |
Σπιτόφιδο |
LC |
LC |
II, IV |
II |
+ |
19 |
Platyceps najadum Eichwald |
Σαΐτα |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
20 |
Telescopus fallax Fleischmann |
Αγιόφιδο |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
Psammophiidae |
|||||||
21 |
Malpolon insignitus Geoffroy Saint-Hilaire |
Σαπίτης |
LC |
LC |
III |
+ |
|
Natricidae |
|||||||
22 |
Natrix natrix L. |
Νερόφιδο |
LC |
LC |
III |
+ |
|
23 |
Natrix tessellata Laurenti |
Λιμνόφιδο |
LC |
LC |
IV |
II |
+ |
Typhlopidae |
|||||||
24 |
Xerotyphlops vermicularis Merrem |
Τυφλίνος, Ανήλιαστος |
LC |
LC |
III |
||
Viperidae |
|||||||
25 |
Vipera ammodytes L. |
Οχιά |
LC |
LC |
IV |
II |
|
26 |
Vipera berus L. |
Αλπική Οχιά, Αστρίτης |
LC |
LC |
III |
||
ΠΗΓΕΣ: |
· NATURA 2000 |
||||||
· (2009). Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας |
|||||||
· Hellenic Ministry for the Environment Physical Planning & Public Works (H.M.E.P.P.P.W.), (2002). Special Environmental Study (S.E.S.) of the Rodopi Mountain-Range. [The file folder and content of the S.E.S. is based on the compilation and evaluation of the studies Tsiaoussi et. al. 1996 (Specific Management Plan for the site Periochi Elatia (GR1140003). Greek Biotope-Wetland Centre), Christoforidou et. al. 1998 (Special Environmental Study of Frakto - Haidou Koula and Surrounding Peaks. Prefecture of Drama) and Gatzogiannis et. al. 1999 (Special Environmental Study of the Rodopi region. Project LIFE- NATURE, ARCTOS (Phase II)/ LIFE96 NAT/GR/003222) and has been approved by the 186837/3275/25.9.2006 decision of the General Secretariat for Environment of the H.M.E.P.P.P.W.]. Vol. A & B. Athens: pp 513. |
|||||||
· B.P. PETROV, N. TZANKOV, H. STRIJBOSCH, G. POPGEORGIEV, V. BESHKOV. (2006). The herpetofauna (Amphibia and Reptilia) of the Western Rhodopes mountain (Bulgaria and Greece) |
|||||||
· CHONDROPOULOS, B.P. (1986): A checklist of the Greek reptiles. I. The lizards. Amphibia-Reptilia, Volume 7, Number 3, 1986, pp. 217-235(19) |
|||||||
· CHONDROPOULOS, B.P. (1989): A checklist of Greek reptiles. II. The snakes. Herpetozoa (Wien) 2 (1/2), 3-36. |
|||||||
· ASIMAKOPOULOS B.( 1997a.) Aspects of the ecology of Rana graeca in Greece (Amphibia: Ranidae).- In: W. Bohme, W. Bischoff, T. Ziegler (eds.), Herpetologia Bonnensis, 11-19. |
|||||||
· KONSTANTINOS SOTIROPOULOS & ANASTASIOS LEGAKIS & ROSA-MARIA POLYMENI. (1995). A review of the knowledge on the distribution of the genus Triturus (RAFINESQUE, 1815) in Greece, HERPETOZOA 8 (1/2) : 25 – 34 Wien |
|||||||
· SOTIROPOULOS, K., ELEFTHERAKOS, K., DZUKIC, G., KALEZIC, M. L., LEGAKIS, A. & POLYMENI, R. M., (2007). ‘Phylogeny and Biogeography of the Alpine Newt Mesotriton alpestris (Salamandridae, Caudata), Inferred from mtDNA Sequences.’ Molecular Phylogenetics and Evolution, 45: 211-226. |
|||||||
· ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ, ΠΕΤΡΟΣ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗΣ, ΣΙΝΟΣ ΓΚΙΩΚΑΣ, ΣΤΕΛΛΑ ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ-ΤΣΩΛΗ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΟΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ. (2012). Συμβολή στη μελέτη της φυλογεωγραφίας στην Ανατολική Μεσόγειο : η περίπτωση του εδαφόβιου φιδιού Typhlops vermicularis Merrem, 1820 |
|||||||
· Strachinis, Ilias & Karagianni, Korina. (2019). No one ever noticed: First report of Zootoca vivipara (Lichtenstein, 1823) in Greece. Herpetology Notes. 12. 53-56. |
|||||||
Υπόμνημα για τους πίνακες των αμφίβιων ειδών και των ειδών ερπετοπανίδας |
|||||||
Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας / IUCN Red List: |
|||||||
CR: Κρισίμως Κινδυνεύον |
|||||||
ΕΝ : Κινδυνεύον |
|||||||
VU: Τρωτό |
|||||||
ΝΤ: Σχεδόν Απειλούμενο |
|||||||
LC: Μειωμένου Ενδιαφέροντος |
|||||||
DD: Ανεπαρκώς γνωστό |
|||||||
ΝΕ: Μη αξιολογηθέν |
|||||||
Οδηγία 92/ 43/ΕΟΚ: |
|||||||
II : Παράρτημα II (Είδη των οποίων η διατήρηση επιβάλει τον καθορισμό ζωνών διατήρησης) |
|||||||
IV: Παράρτημα IV (Είδη που απαιτούν αυστηρή προστασία) |
|||||||
V: Παράρτημα V (Είδη των οποίων η σύλληψη στη φύση και η εκμετάλλευση υπόκεινται, ενδεχομένως, σε διαχειριστικά μέτρα) |
|||||||
Διεθνής Σύμβαση της Βέρνης (Νόμος 1335/1983): |
|||||||
II : Παράρτημα II (Είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία) |
|||||||
III : Παράρτημα III (Είδη πανίδας υπό προστασία) |
|||||||
Προεδρικό διάταγμα 67/1981: |
|||||||
+ : Προστατευτέα είδη |
χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη δημιουργία και ενημέρωση της βάσης δεδομένων του έργου WILD LIFE FOR EVER, έχουν παρασχεθεί από τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης (Φ.Δ.Ο.Ρ), Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας 660 35, Τηλ: 2521036774, email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. , www.fdor.gr και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του ιδιοκτήτη τους. Πηγή δεδομένων: www.fdor.gr/index.php/el/εθνικό-πάρκο-οροσειράς-ροδόπης/2012-07-17-16-16-36/αμφίβια-ερπετά
Το πρόγραμμα συνεργασίας INTERREG V-A "Ελλάδα-Βουλγαρία 2014-2020" συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και τα εθνικά κονδύλια των χωρών που συμμετέχουν σε αυτό. Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με την οικονομική βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του LP και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη για τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των συμμετεχουσών χωρών της Διαχειριστικής Αρχής και της Κοινής Γραμματείας
Συνέχεια στην πλοήγηση σας, σημαίνει συγκατάθεση στην χρήση τους σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων